حمله روسیه به اوکراین، شرایط مساعدی برای حملات گسترده ترکیه در شمال عراق به وجود آورده و تیم اردوغان، استراتژی جدیدی برای حمله به قلب پ.ک.ک دارد، اما غیرنظامیان نیز در این حملات، لطمه می‌بینند.
کوردپاریز/ طی روزهای گذشته، ارتش ترکیه در مناطق استراتژیک شمال عراق، دست به حملات هوایی کوبنده ای زده و درگیری با عناصر پ.ک.ک به اوج رسیده است.
یکی از موفقیت های ترکیه این است که جنگ را از مرزهای خود دور کرده و حالا پ.ک.ک توان آن را ندارد که به خاک ترکیه وارد شود و دست به حمله بزند. اما در عوض، در مناطق مرزی تحرک دارد و همین تحرکات است که بهانه به دست ترکیه داده تا شب و روز با هواپیماهای جنگنده، بالگرد و پهپاد حمله کند.
دولت ترکیه، کشته شدن بیش از ۳ تن از نظامیان خود را تایید اعلام کرده که در مقابل، گفته که بیش از ۴۰ تن از افراد شاخه نظامی پ.ک.ک کشته شده اند.
.
همزمانی های معنی دار
آگاهان سیاسی در ترکیه بر این باورند که این روزها، از بسیاری جهات، شرایط به نفع تیم اردوغان پیش می رود. چرا که آمریکا و اروپا ناچارند، بخشی از اقدامات ترکیه را تحمل کنند و دم بر نیاورند. آنان می گویند، حمله روسیه به اوکراین، شرایط مساعدی برای حملات گسترده ترکیه در شمال عراق به وجود آورده و تیم اردوغان، استراتژی جدیدی برای حمله به قلب پ.ک.ک دارد.
در چنین شرایطی، تیم جو بایدن، به این موضوع اهمیتی نمی دهد که در این حملات، غیرنظامیان نیز لطمه می بینند. چرا که حفظ همراهی نسبی ترکیه، به مراتب اهمیت بیشتری دارد.
.
ترکیه به دنبال گذرگاه طلایی
همه می دانند که در ۴۰ سال اخیر، سرکرده های پ.ک.ک همواره در کوهستان قندیل لانه کرده اند و اگر غارها، دره ها و عوارض جغرافیایی این کوهستان عجیب نبود، آنان جان سالم به در نمی بردند. اما نکته اینجاست که این کوهستان، صدها کیلومتر از مرز ترکیه دور است و در منطقه تحت حاکمیت حزب اتحادیه میهنی کردستان (قلمرو خانواده طالبانی) قرار گرفته است.
در نتیجه، ترکیه سناریویی را پیش روی خود گذاشته که هدف غایی آن، عبارت است از درهم کوبیدن مناطق گسترده ای به نام گاره، آواشین، باستا، خاکورک، زاپ در قلمرو بارزانی و استفاده از یک منطقه پاکسازی شده به عنوان گذرگاهی به سمت کوهستان قندیل.
آیا چنین کاری شدنی و چنین هدفی قابل تحقق است؟ در پاسخ باید گفت: اگر آسان بود، در چهل سال گذشته، میسر می شد.
با این حال، باید پذیرفت که استفاده گسترده ترکیه از ابزار مدرن و اثرگذاری به نام پهپاد، باعث زمین گیر شدن پ.ک.ک شده است. به عبارتی دیگر، اگرچه درهم کوبیدن قندیل دشوار است اما چنین به نظر می رسد که محبوس کردن سران پ.ک.ک و نیروهای تحت امرشان در این کوهستان، دور از ذهن نیست و ترکیه می تواند در چند ماه آتی به چنین هدفی دست پیداکند.
.
ترکیه و آتش جنگ بین کردها
در روزهای اخیر، در بسیاری از رسانه ها، انتقاد از حزب دموکرات کردستان به رهبری مسعود بارزانی بالا گرفته است.
بخشی از کاربران فضای مجازی، معتقدند که حزب بارزانی در جریان حملات اخیر به پ.ک.ک، با ارتش ترکیه همدست شده و عملاً جنگی را به راه انداخته که در آخرین سال های سده بیستم، به طور گسترده روی داده و کردها آن را «جنگ برادرکشی» نامیده بودند.
آنان همچنین، خانواده بارزانی را به این متهم می کنند که به قیمت حفظ رابطه اقتصادی سودآور با دولت برآمده از حزب عدالت و توسعه ترکیه، راه را بر نفوذ سرویس اطلاعاتی میت در مناطق گسترده ای از خاک اقلیم کردستان عراق بازگذاشته اند.
اما در مقابل، سران حزب دموکرات، این انتقادات را رد کرده و این استدلال ها را بیان کرده اند:
۱.ارتش ترکیه برای حمله به مواضع پ.ک.ک، به هیچ شکلی از نیروهای پیشمرگ یا کارشناسان امنیتی و نظامی حزب دموکرات کردستان کمک نگرفته و به شکل مستقل این حملات را فرماندهی کرده است.
۲.این نیروهای پ.ک.ک هستند که آتش جنگ را به مناطق روستایی تحت مدیریت حزب دموکرات کردستان آورده و علاوه بر آسیب زدن به روستاییان، موجب آن شده اند که بخش های مهمی از مراتع و جنگل ها، یا در آتش بمباران ها بسوزند و یا برای فعالیت و زیست روستاییان و دام های آنان، ناامن و خطرناک شوند.
تخلیه صدها روستا، هزینه گزاف تامین امنیت ترکیه
عدنان التمیمی، سیاستمدار مستقل عراقی، روز پنجشنبه تایید کرد که ۴۰۰ روستای کردنشین در نتیجه تهاجم ترکیه به شمال عراق به شدت آسیب دیده اند.
التمیمی معتقد است که تامین امنیت، یک بهانه است.
او گفته است: «توصیف واقعی آن چه در کردستان عراق در حال رخ دادن است، تهاجم ترکیه است که دارای ابعاد مختلفی است که برجسته ترین آن تحقق جاه طلبی های تاریخی در منطقه است. نمی توان به همه توجیهاتی که آنکارا ارائه می دهد اعتماد کرد، زیرا آنها فقط استدلال های سخیفی هستند که به بهانه تامین امنیت، هر قانونی را دور می زند.»
ممکن است سوال شود: در چنین شرایطی، چرا احزاب کُرد در اقلیم کردستان عراق سکوت کرده اند؟ در شرایطی که تاکنون بیش از ۴۰۰ روستای کردنشین تحت تأثیر تهاجم ترکیه قرار گرفته اند، سکوت احزاب معروف کردی در مورد محکومیت تهاجم، چه معنایی دارد؟
در پاسخ باید گفت: بدون شک، حزب دموکرات کردستان به رهبری مسعود بارزانی، منافع اقتصادی مهمی در حفظ رابطه با ترکیه دارد. در همین حال، اتحادیه میهنی که حزبی متعلق به خانواده طالبانی است، برای به دست آوردن منافع جدید، حاضر نیست در این ماجرا، همچون سابق، از پ.ک.ک حمایت کند.
البته در کنار عامل حفظ منافع اقتصادی، باید به این نکته نیز اشاره کرد که سرکرده های پ.ک.ک، همواره برخوردهایی از بالا به پایین، مغرورانه و توهین آمیز با احزاب اقلیم کردستان عراق داشته و خود را از آنها برتر دانسته اند.
در نتیجه نمی توان انتظار داشت که در شرایط فعلی، احزاب اقلیم کردستان، منافع خود را به پای پ.ک.ک قربانی کنند.
همه اینها در حالی رخ داده که پ.ک.ک در طول اقامت چهل ساله خود در شمال عراق، هیچگاه پایگاه اجتماعی نیز پیدا نکرده و سابقه ندارد که در شهرهایی همچون سلیمانیه، اربیل، دهوک یا مناطق دیگر، یک راهپمیایی گسترده در حمایت از پ.ک.ک، برگزار شود یا یکی از ۱۱۰ کرسی پارلمان اقلیم کردستان، به دست سیاستمداران مورد حمایت پ.ک.ک بیفتد.
در پایان باید گفت، ترکیه به بهانه حفظ تامین امنیت، علاوه بر نادیده گرفتن حاکمیت سیاسی عراق، شرایط بسیار سخت و ناامنی را برای صدها روستای شمال عراق به وجود آورده است. در همین حال، پ.ک.ک نیز به عنوان یک گروهک مورد حمایت آمریکا، با عناد و لجاجت، به جنگ بی فرجام و حملات کور و بی هدف ادامه می دهد. احزاب اقلیم کردستان عراق، منافع اقتصادی خود را دنبال می کنند و در این میان، طرفی که متحمل خسارات سنگینی شده و امنیت و آرامش خود را از دست می دهد، ساکنان مناطقی هستند که جولانگاه تنش و جنگی شده که هیچ ارتباطی با عراق و کردها ندارد.